LIGHTNING
eierweger

de Lightning om eieren naar gewicht te sorteren

Deze bakelieten eierweger werd gemaakt door Lightning in Engeland. De eierweger bestaat uit een vast huisgedeelte en een beweegbaar wipgedeelte. In het kuiltje op de wip plaatst men het ei. De wip kan draaien op twee messing asjes. Aan de andere kant van de wip zit vast een messing steel geschroefd. Die steel steekt in het grote middelste gat van het wegerhuis. Links en rechts daarvan zit ook een gat, dat is iets kleiner, waarin op en neer beweegbaar een messingdeel als gewicht hangt. Deze messingdelen hebben een verschillende lengte en afstand tot de wip. Wanneer het ei zwaar genoeg is beweegt de wip en komt de steel door het middelste gat wat omhoog. Bij een zwaarder ei komt ook het messingdeel in het linker gat omhoog, zie onderstaande animaties. Is het ei nog zwaarder dan komt ook het messingdeel in het derde gat omhoog. Bij de eierweger zit een gebruiksaanwijzing met op de voorkant in de tekst: THE AMAZING SMALLHOLDER EGG GRADER, en kleiner onderaan naam en adres van de exclusieve ditributeur. Op de linker binnenpagina staat een verduidelijkende tekening en daaronder de tekst: Prov. Pat. dit duidt op een een voorlopige patentbescherming. Op de rechter binnenpagina staan de eiergewichtsklassen en wat wervende teksten en de claim dat er met deze weger 1500 tot 1800 eieren per uur gesorteerd

deze eierweger sorteert in vier gewichtsklassen

kunnen worden. Dat zijn 25 tot 30 eieren per minuut, ofwel ongeveer één ei per iedere twee seconde. Het eierwegertje is bedoeld voor de kleinschalige kippenboer en de hobbyist. Er zit ook nog een los reclamevel bij met de boeiende kop: eieren zijn geen aardappels! U leest daarna natuurlijk zelf de prachtige vervolgtekst.
Met deze eierweger zijn eieren in vier gewichtsklassen in te delen: LARGE (= FIRST) zwaarder dan 2 3/16 oz. (62 gram), STANDARD (= SECOND) tussen 1 7/8 oz. en 2 3/16 oz.(tussen 53g en 62g), MEDIUM (= THIRD) tussen 1 5/8 oz. en 1 7/8 oz. (tussen 46g en 53g), en SMALL (= geen beweging van de wip) lichter dan 1 5/8 oz (minder dan 43g). De gewichtsklassen voor eieren zijn per continent en per land in de loop der jaren nogal eens veranderd. Er zijn ook eierwegers waarop het gewicht in ounces per dozijn op de schaalverdeling staat.
De lightning is ook een periode geleverd met een krokodillenklemmetje dat indien het volgens de tekening -zie hieronder- op de wip bevestigd werd de weger geschikt maakte om kleine eitjes onder te verdelen in zwaarder of lichter dan 1½ oz. (meer of minder dan 42,5g).
De bakelieten eierweger is ook te vinden met op het wipdeel de tekst THE "BETTERWAY" PATENT EGG GRADER in plaats van het merk LIGHTNING. Vermoedelijk is dit de voortzetting van de Lightning. Op de onderkant van die wip staat rondgezet in een omsluitende cirkel op het bakeliet: BETTERWAY ENGLAND, met middenin de cirkel de hoofdletter R. Het huis ervan is onderaan met drie uitstulpingen met een rond gat uitgebreid. Op deze drie gaten kan de eierweger op een ondergrond worden vastgezet. De tekst bij de drie gaten is ook veranderd, van links naar rechts staat er nu: STANDARD, MEDIUM R, SPECIAL. In de bijsluiter worden deze gewichtsklassen B = STANDARD 1 7/8 oz., C = MEDIUM 1 6/8 oz., en A = SPECIAL 2 3/16 oz. genoemd in geval er geen los gewichtje op de middelste pen is bevestigd. Wordt het losse gewichtje wel op de middelste pen bevestigd dan zijn er twee extra klassen D1 en D2. komt de middelste pen omhoog dan is het ei zwaarder dan 2 oz. en behoort tot klasse D1. Komt de middelste pen niet omhoog dan weegt het ei minder dan 2 oz. De metalen delen zijn geen messing meer maar lijken vernikkeld metaal. Op sommige uitvoeringen is het middelste gat een sleufgat geworden. In o.a. Equilibrium wordt een derde naam aan dit model eierweger gekoppeld. Deze eierweger heet: ELTEX SMALL EGG GRADER van George H. Elt Ltd, Worcester, England. De merknaam ELTEX werd 30 september 1953 geregistreerd door George H. Elt Limited. Vermoedelijk is de ELTEX de opvolger van de BETTERWAY. Ik heb van deze eierweger geen fotomateriaal gezien.
Over eierwegers is uitvoerig gepubliceerd in Equilibrium:
- Egg Scales (Pt.1) door Michael Crawforth, Equilibrium, 1981 No. 4, pp. 375-384;
- Egg Scales (Pt.2) door Michael Crawforth, Equilibrium, 1982 No. 2, pp. 410-417;
- Egg Scales (3) door Michael Crawforth, Equilibrium, 1986 No. 3, pp. 919-924;
- Egg Scales part 4 door Louis Costa, Equilibrium, 1989 No. 4, pp. 1275-1284;
- Egg Scales part 5 door Louis Costa, Equilibrium, 1990 No. 1, pp. 1311-1317.
Op het internet is veel meer informatie beschikbaar.
De USA deelt de eieren tegenwoordig in naar gewicht per dozijn. Ze hanteren zes gewichtsklassen: Jumbo (30 ounces per dozijn), Extra Large (27), Large (24), Medium (21), Small (18), en Peewee (15).
Europa werkt met vier gewichtsklassen: Extra Large (XL) dat is meer dan 73 gram per ei, Large (X) dat meer dan 63g tot 73g per ei, Medium (M) dat is meer dan 53g tot 63g per ei, en Small (S) dat is minder dan 53g per ei. Vroeger werden er op Duitse eierwegers letters gebruikt, zie bijvoorbeeld deze Ph.J. Maul eierweger. Die letters S, A, B, C, en D correspondeerden met de in verschillende kleuren aangegeven gewichtsklassen, die ook per gram waren af te lezen.
Onderstaand nog wat beelden van de Lightning eierweger.

animatie: plaats het ei in het kuiltje met de muispijl

animatie: plaats met de muis een ei op de eierweger en let op de twee omhoog komende messingstaafjes

animatie: haal het ei van de weger met de muispijl

voorkant gebruiksaanwijzing

linker binnenblad gebruiksaanwijzing

rechter binnenblad gebruiksaanwijzing

het losse reclamevel

instructies met het extra krokodillenklemmetje

zicht op de 3 messing gewichtjes	de eierweger	twee gedemonteerde bakelieten delen
de wip met vaste steel	het LIGHTNING merk	onderkant van de wip
het wegerhuis	aanduiding second - third - first	met de wip gemonteerd

de messing steel steekt in rust net in het middelste gat

het wegergewichtje links is nog net niet gelift

zoals bij een zwaar ei uit de Large (=First) klasse