FERTIG

maker: Ph.J. MAUL
bruine lijn
fertig van Ph.J. Maul

De FERTIG van Ph. J. Maul is beschreven in het Deutsches Reich Patentschrift met DRP nummer 228054. Het werd verleend door het Kaiserliches Patentamt en staat op naam van Firma Ph. J. Maul in Hamburg. Gepatenteerd vanaf 28 augustus 1909. Het patent werd openbaar op 1 november 1910. Het kenmerk van de FERTIG is de als een extra pendelarm uitgevoerde aanwijzer. Bij scheefstand neemt de afleesschaal weliswaar een nieuwe stand in, maar de aanwijzer volgt de afleesschaal gewoon naar de nieuwe nulstand. Een nulstelschroef is bij deze wegerconstructie niet nodig. Er is een klein verschil te zien tussen de patent-tekening en de weger zelf: de driepoot van het frame lijkt van een ander wegermodel overgenomen te zijn. Het patent toont een beter op het wegerontwerp afgestemde driepoot.

Fig.1 van DRPnr.228054
figuur 1 van het patent

Er zijn vele uitvoeringen van de FERTIG bekend. De voet van het frame kan anders van vorm zijn. Soms is ook het weegplateau anders. De weger was te koop met een driepootvoet, met een luxere bronzen voet en ook met een voet van kristal. Het bereik van de afgebeelde weger is 250 g. Er zijn de volgende bereiken bekend: 50 g, 100 g, 150 g, 250 g, 500 g, en vanaf 1912 ook 350 g en 1000 g. Er zijn ook uitvoeringen met een Engelse ounce-schaalverdeling en met een Russische loth-schaalverdeling. Het FERTIG-logo is 2½ jaar na de productiestart bij het Reichspatentamt op 16 maart 1912 onder nummer 159940 als merkteken geregistreerd. Voor brieven vanuit Duitse landen naar het buitenland, en ook binnenlands in bepaalde landen, gold een tarief tot 15 gram. Deze waarde staat apart op de afleesschaal vermeld. Een uitvoerig artikel over de FERTIG staat in Mass & Gewicht, maart 1990, pp 272-279.

Onderstaand nog wat beelden van mijn Fertig-weger.

bij scheefstand toch op nul
ook bij scheefstand
"immer Fertig"
aparte 15 g aanduiding
aparte 15 g aanduiding
 
aparte aanwijzerpendel
aanwijzerpendel
 
bovenaanzicht weger
bovenaanzicht
modelnaam in logo
modelnaam in logo
DRP-aanduiding op stang
de DRP-aanduiding op stang
bruine lijn
« verzameling deel 1 «        © copyright André Solversie: februari 16, 2009