HARTNER
eiersorteerweger

maker: G. Hartner Präzisions- und Schnellwaagenfabrik, Ebingen, Duitsland
bruine lijn
eierweger, maker Hartner, Duitsland
Hartner eierweger
 

Deze eierweger is afkomstig uit Ebingen, Duitsland en werd gemaakt door G. Hartner Präzisions- und Schnellwaagenfabrik. De datering van dit exemplaar is dankzij ijkstempels in het controlegewicht en op het lood van de verzegeling vrij eenvoudig: 1959-1978. Ik heb geen patent van Gustav Hartner op het ontwerp van deze eierweger kunnen vinden. De weger wordt voluit Eiersortierwaage genoemd ofwel eiersorteerweger. De schaal op de weger gaat van 40 tot 75 gram. Er boven staan de gewichtsklassen met letters in kleurvlakken. E = 40g-45g; D = 45g-50g; C = 50g-55g; B = 55g-60g; A = 60g-65g; S = 65g-75g.
Tegenwoordig, sinds 1996, gebruikt men in de Europese Unie weer een andere gewichtsindeling, ook met weer met letters. S (tot 53g); M (voor 53g tot 63g); L (voor 63g tot 73g); en XL (voor 73g en hoger). In de USA hanteert men nog twee extra klassen: de Peewee voor de hele kleine, lichte eitjes en de Jumbo voor hele grote zware eieren. Men kijkt daar ook naar het gewicht in ounces per dozijn eieren, en het gemiddelde gewicht per ei in de gewichtsklasse. Op een Duitse eierweger van Ph.J. Maul, zie hier, staan ook de letters, maar daar is de letter E niet aanwezig. Op een zeldzame variant van deze Maul eierweger zijn de gewichtsklasse-letters vervangen door cijfers en is er opnieuw een iets andere indeling van de gewichtsklassen. 1 (= 80g-70g); 2 (=70g-65g); 3 (=65g-60g) 4 (= 60g-55g); 5 (=55g-50g); 6 (=50g-45g) en 7 (=45g-40g).
Deze Hartner kan de Mercedes-Benz onder de eierwegers worden genoemd. De onderdelen zijn oerdegelijk gemaakt. Het wegerhuis en de basisplaat zijn van gegoten aluminium. De weger heeft meskantlageringen op de voornaamste
 

achterzijde weger
achterkant van de eierweger
 

draaipunten om nauwkeurig en gevoelig te bewegen. De beweging van het mechanisme kan desgewenst met de transportbeveiliging geblokkeerd worden om beschadiging te voorkomen. Deze transportbeveiliging moet door verdraaien van een rode knop aan de onderkant geactiveerd worden dit terwijl ondertussen de eierweger belast moet worden op een waarde tussen de 55 en 60 gram. Dit kan niet echt handig genoemd worden. Deze eierweger heeft -en dat is heel bijzonder- een magneetdemping. Dit verkort de weegtijden want de weger staat sneller stil. De magneetdemping wordt al toegepast in de eierweger van August Fabian, zie aldaar. Deze eierwegers werden jaarlijks geijkt. Ook het controlegewicht werd geijkt en werd bij goedkeuring ook voorzien van een ijkstempel. Het wegerhuis beschermt het mechanisme redelijk en aanwijzer en de wijzerplaat zitten achter glas. Toch komt er in de loop der tijd behoorlijk wat stof en vuil naar binnen zoals op een paar foto's valt te zien. De afmetingen van de basisplaat zijn 21,8 x 11,1 cm. Het wegerhuis is 20,5 cm hoog. De hoogte tot en met de eierdop is 26,7 cm. De Hartner eierweger compleet met het controlegewichtje weegt zelf 2357 gram. Het merkplaatje op de rechter zijkant geeft de funktie: EIERSORTIERWAAGE, heeft het ingeslagen identificatienummer 91315, en rechts het toelatingsteken in de vorm van een hoekige Z, met daar bovenin de letter L, de kenmerkende letter voor Eiersortierwaagen, en daar onderin het toelatingsnummer 302. Er zijn ook exemplaren van de Hartner eierweger te vinden met 302p onderin het toelatingsteken Z staat. Die p staat dan voor probeweise Zulassung, dat wil zeggen staat voor een voorlopige toelating. [informatie ontvangen van Claus Borgelt, hoofdredacteur van Mass und Gewicht, waarvoor hartelijk dank]. Onderaan op het merkplaatje staat de naam en vestigingsplaats van de fabriek: G. Hartner Ebingen, Präzisions- und Schnellwaagenfabrik.
Hartner heeft deze eierweger tot circa 1980 geleverd. Onderstaand nog veel meer beelden van de HARTNER eiersorteerweger.

detail 1
zijkant links
 
detail 2
bovenkant met verzonken het
50 grams controlegewicht
detail 3
zijkant rechts
 
detail 4
een ei in de Hartner
 
detail 5
iets boven de 70 gram in gewichtsklasse S
 
detail 6
met een kleiner, lichter ei
 
detail 7
het controlegewicht met ijkjaarmerken vanaf 1959.
het laatste stempel is 1978, ook staat er onderaan
een wimpelmerk van een Duits ijkkantoor op
detail 8
dit Hartner beeldmerk
dateert uit de jaren zestig
 
detail 9
aan de zijkant rechts zit een libel, dit is een goed
hulpmiddel om de eierweger waterpas te stellen
 
detail 10
de schroef die het wegerhuis vastzet
op de basisplaat is met een gemerkt
lood verzegeld in 1978
detail 11
het merkplaatje op de rechter zijkant toont de
funktie, het ingeslagen identificatienummer, en
rechts het toelatingsteken, de hoekige Z,
met daarin L en 302. [zie de tekst boven].
tot slot de fabrikantnaam en de vestigingsplaats
detail 12
op de achterkant van het zegellood staat
het wimpelmerk van het ijkkantoor
 
detail 14
na het doorknippen van de verzegeling
en het verwijderen van één schroefje
werd het wegerhuis gedemonteerd en
is het mechanisme goed te zien
detail 15
de onderdelen zijn behoorlijk stevig
en fors uitgevoerd
 
 
detail 16
in de twee gaten van de staande strip
op de basisplaat vooraan op de foto
wordt het wegerhuis vastgehaakt, aan
de andere kant zit de schroef met verzegeling
detail 17
de eierweger is tamelijk vies en stoffig
 
detail 18
schoongemaakt maar nog niet geschilderd
 
detail 19
gereinigd, geschilderd en weer gemonteerd
 
detail 20
de opgeknapte eierweger
 
 
detail 21
de oude slijtagesporen zijn nog wel zichtbaar
onder de nieuwe verflaag
 
detail 22
het 50 grams controlegewicht
bovenop het wegerhuis
 
detail 1a
controle met het gewicht
 
detail 1b
de wijzer komt precies op 50 gram te staan
 
detail 1c
maatstrepen per gram
van 40 tot 75 gram
weger met en zonder ei
[beweeg aanwijzer over de foto]
animatie: de weger zonder
en met een ei in de eierdop
 
het controlegewicht op twee plaatsen
[beweeg aanwijzer over de foto]
animatie: het controlegewicht van
rechtsvoor verplaatst naar in de eierdop
 
met en zonder ei
[beweeg aanwijzer over de foto]
animatie: met en zonder ei
 
 
detail 13
links de magneetdemping,
midden en rechts meskantlageringen
detail 2a
de magneetdemping zorgt voor
een snelle stilstand
detail 23
heel fors uitgevoerde meskantlagering
 
detail 24
voorkant van de opgeknapte eierweger
nog zonder het wegerhuis
detail 25
achterkant van de opgeknapte eierweger
 
detail 26
twee met rubber omhulde stangetjes zijn
de aanslagen voor de wegerbeweging
detail 27
de achterzijde was ook tamelijk vies en stoffig
 
detail 28
met controlegewicht in eierdop
 
detail 29
met controlegewicht in eierdop
 
detail 30
door het vele gebruik is het huis gehavend
 
 
detail 31
binnenkant van het gegoten huis
 
 
detail 32
het glasplaatje wordt van onderaf
in de huissleuven gestoken
 
detail 33
binnenkant eierdop
 
detail 34
de losgenomen eierdop
 
detail 35
ei in de gemonteerde eierdop
 
detail 36
de eierweger staat op drie steunpunten
het steunpunt middenachter is vast en niet instelbaar
de 2 steunpunten voor zijn makkelijk en goed te stellen
detail 37
op de onderkant zit ook de rode
draaiknop voor de transportbeveiliging
hier maximaal uitgedraaid = buiten werking
detail 38
de rode draaiknop is hier maximaal ingedraaid en
de transportbeveiliging is daardoor in werking gezet
 
detail 39
de aluminium arm rechts rust tegen
de vertikale messing schroefstang:
de transportbeveiling staat uit
 
 
detail 40
de aluminium arm rechts is maximaal
omhoog geduwd door de messing
schroefstang in te draaien: de
transportbeveiliging staat in werking
 
detail 41
de aluminium arm rechts zit nog klem
terwijl de messing schroefstang al in de
uit-stand staat; beweeg de eierdop wat
om de aluminium arm toch te laten zakken
en wegerbeweging weer mogelijk te maken
detail 7
een Hartner eierweger naast een Fabian eierweger,
die is dus nog groter!
 
bruine lijn
« verzameling deel 17 «© copyright André Solversie: mei 26, 2016