OWA
BRIEFWAAGE
OWA
BRIEVENWEGER

maker: Oschatzter Waagenfabrik Otto Bielig, Oschatz, Duitsland
bruine lijn
brievenweger, maker Otto Bielig
de OWA hefgewichten brievenweger - Otto Bielig Hubgewichtswaage
 

Deze forse brievenweger is gemaakt door de Oschatzter Waagenfabrik Otto Bielig, uit Oschatz, in Duitsland. Die Waagenfabrik werd in 1922 opgericht. Deze weger was bedoeld voor gebruik in grotere bedrijven en op postkantoren. Het is een hefgewichtsbrievenweger waarbij een arm van het mechaniek bij een zwaardere last op het briefplateau steeds meer contragewichten oppakt tot er een evenwicht wordt gevonden. De weger heeft zeven gewichtsgrenzen die het kan overschrijden, namelijk 20, 50, 100, 250, 500, 1000, en 2000 gram. Bij een last boven de 2000 gram komt de arm tegen een aanslag. De wijzer gaat bij een over- of ondergewicht van enkele tienden van een gram naar de dichtsbijzijnde hogere of lagere gewichtszone. Om langdurig oscilleren van het wegermechanisme tegen te gaan is er een oliedemper op de bewegende wegerarm toegepast. Deze OWA brievenweger kan op de twee lange zijden afgelezen worden. De posttarieven staan er overzichtelijk. Bij tariefsaanpassingen dient men op beide zijden van de weger een nieuwe tariefkaart aan te brengen. Dit brievenwegermodel is vooral bekend van Bizerba. Wat de relatie is tussen Bizerba en de Oschatzer Waagenfabrik Otto Bielig weet ik niet. De afmetingen: basisplaat 33 x 18 cm, wegerhuis 28,5 x 16,5 x 22 cm hoog, briefplateau 11 x 11 cm op 28,5 cm hoogte. Deze brievenweger is loodzwaar namelijk 10,3 kilogram! De weger staat op drie stelpoten en een libel helpt om de weger waterpas te stellen.

achterzijde weger
de andere kant van de brievenweger
 

In Duitsland werd de eerste brievenweger van dit type begin februari 1933 ter ijking toegelaten. Mijn OWA exemplaar dateert van december 1941. In 1946 werd de Oschatzer Waagenfabrik Otto Bielig door de Oostduitse staat onteigend.
Het idee om met meerdere gewichtsrollen een toenemend contragewicht te bewerkstelligen werd in Engeland al toegepast in een brievenweger op 12 augustus 1840 door Robert Willis en gepatenteerd in Het Engelse patent no.8384. Rein Kok schreef in Meten & Wegen No.118 juni 2002, pp.2808-2810 over de Bizerba Hubgewichtswaage een artikel getiteld: Een oude brievenweger in moderne uitvoering.
Onderstaand nog wat beelden van deze forse brievenweger.

detail 1
een van de figuren uit Dingler's Polytechnisches Journal
Band 79, 1841, Seiten 98-102 en Tab. II
detail 2
de afbeeldingen uit de OWA folder [bron: Stadt- & Waagenmuseum, Oschatz]
 
detail 3
figuur uit Mechanics' Magazine No.885, July 25, 1840
pagina 148-149
detail 4
de hefarm tilt alle zeven rollen, wijzer voorbij 2000g
 
detail 5
deze geel/wit gestreepte posttarieven van 1 juli 1974 zijn later op deze
brievenweger aangebracht, de oorspronkelijke posttarieven
uit 1941 stonden in het rood/wit gestreept in het oude lettertype
 
detail 6
de oliedemper is alleen bereikbaar na demontage
van het wegerhuis en de nabije tariefplaat
 
de twee posities van het contragewicht
animatie:
van onbelast naar maximaal belast
[beweeg aanwijzer over de foto]
 
de delen van de oliedemper
de drie onderdelen van de gedemonteerde oliedemper
de diameter van het demperhuis is onderin kleiner
 
 
de demper in beweging
animatie:
de beweging van de oliedemper
[beweeg aanwijzer over de foto]
 
twee wegerstanden
animatie: naar belast met 20+ gram
[beweeg aanwijzer over de foto]
 
twee wegerstanden
animatie: naar de stand 1000-2000 gram
[beweeg aanwijzer over de foto]
 
twee wegerstanden
animatie: van nul naar maximaal belast
[beweeg aanwijzer over de foto]
 
detail 7
de brievenweger zonder het wegerhuis, zonder
de tariefplaten en zonder de oliedemper
 
detail 8
de zeven rollen van bovenaf gezien
 
detail 9
de zeven postgewichtsklassen in het oude lettertype
 
detail 10
de zijkant met ijk-loodvlak, waterpas en merkplaatje
 
detail 11
het loodvlak met ingeslagen banderol-ijkmerk
 
detail 12
de libel geeft waterpas aan
 
detail 13
op deze zijkant zijn twee stelpoten aanwezig
 
detail 14
de merkplaat van Otto Bielig uit december 1941
 
detail 15
de stelpoten hebben een contramoer voor de borging
 
detail 16
de loodverzegeling met ijkkantoormerk
 
detail 17
de verzegeling zit zo op beide kanten
 
detail 18
de verzegeling op de andere wegerkant
 
detail 19
beker met kogeltjes van de fijnafstelling
 
detail 20
de beker op de juiste plaats
 
detail 21
de kogeltjes liggen in de beker
 
bruine lijn
« verzameling deel 22 «© copyright André Solversie: november 30, 2021