FERTIG
brievenweger

maker: Philipp Jakob Maul, Hamburg, Duitsland
bruine lijn
Fertig brievenweger, maker Ph.J. Maul
FERTIG brievenweger
 

Deze Fertig brievenweger is gemaakt door Philipp Jakob Maul, uit Hamburg in Duitsland. De weger staat al afgebeeld in de Export-Katalog van 1912, zie onderstaande afbeelding. Vanaf wanneer en tot wanneer deze Fertig precies werd gemaakt is mij niet bekend maar het zal ongeveer van 1912 tot 1932 zijn. Dit exemplaar heeft twee weegbereiken: met opgeklapt contragewicht tot 100 gram en met neergeklapt contragewicht tot 350 gram. De 350 gram is typisch voor de Franse markt. In de Export-Katalog worden verschillende combinaties van weegbereiken aangeboden: 100g/250g 100g/350g en 100g/500g. Ook biedt de Export-Katalog de keuze uit wegers met gebeitste messingdelen en een zwart gelakt frame, of geheel vernikkelde uitvoeringen, of gecombineerd de vernikkelde messingdelen en een zwart gelakt frame. De FERTIG heeft de naam in de gietijzeren voet staan, vlak daarboven staat de aanduiding D.R.P. Dit is de afkorting Deutsche Reich Patent. Ik ken dat patent niet. Op de maatschaal staan rechts ook twee nummers: D.R.G.M. No.168741 en No.179460. D.R.G.M. staat voor Deutsches Reich Gebrauchs Muster, dat is een modelbescherming, sneller verkrijgbaar en goedkoper dan een patent. In Mass und Gewicht Nr.13 maart 1990, staat op pp. 272-279 van Johannes Lindner het artikel "Das Neigungswaagensystem "Fertig" mit selbsttätiger Nullpunkteinstellung". staan beide D.R.G.M.'s gedateerd op 1902. Ik weet niet wat er precies is gepatenteerd, No.168741 betreft de schuine maatschaaluitvoering en No.179460 betreft een dubbelschalige uitvoering met schakelbaar contragewicht. Deze Gebrauchsmusters zijn niet typisch voor de Fertig en beperkt tot de Fertig. Ze werden op ook op andere brievenwegermodellen van Ph.J. Maul toegepast, zie bijvoorbeeld brievenweger. Ik bezit een eenvoudigere brievenweger
 

achterzijde weger
achterkant van de weger
 

met enkel een weegbereik van 100 gram, waarop alleen het D.R.G.M. No.168741 staat. Ik heb nog geen teksten en tekeningen van beide Gebrauchsmusters kunnen zien. (Terzijde: jaren later is er een vernieuwde versie van het artikel nu met de titel "Das Briefwaagensystem Fertig" van Johannes Lindner gepubliceerd in Post- und Telekommunikationsgeschichte, Heft 2, 1997, pp. 89-98). Eerder zijn op deze website andere uitvoeringen van Fertig brievenwegers getoond, zie Fertig, de lichte Fertig, de zware Fertig, kleine Fertig, brievenweger, Fertig, en de Fertig op siervoet. De gietijzeren basis van deze Fertig brievenweger lijkt veel op de basis van deze meer geziene Columbus. Deze Fertig is 24 centimeter hoog. Op het weegplateau staat GES. GESCH. dit is de afkorting voor Gesetzlich Geschützt, het plateau zou wettelijk beschermd, gepatenteerd zijn, vermoedelijk met een modelbescherming.
Onderstaand nog wat beelden van de FERTIG brievenweger.

detail 1a
contragewicht opgeklapt
 
de twee posities van het contragewicht
animatie: de afbeelding in de 1912 catalogus en met de muis erop de werkelijke brievenweger.
Let dan op het extra aangebrachte verstevigingsbeugeltje horizontaal halverwege de aanwijzer.
detail 1b
contragewicht neergeklapt
 
detail 1
het M logo van Ph.J. Maul
op het grote contragewicht
detail 2
beugeltje tussen contra-
arm en aanwijzer
detail 3
het M logo van Ph.J. Maul
op het kleine contragewicht
detail 4
schuin geplaatste maatschaal
 
detail 5
het extra verstevigingsbeugeltje tussen de aanwijzer
en de arm van het contragewicht is hier goed te zien
 
detail 6
detail van de weger van opzij
 
detail 7
de maatschaal in Grm. de bovenste
schaal heeft een streep per gram
detail 8
de maatschaal met twee bereiken
 
detail 9
de D.R.G.M. nummers en de onderste
schaal is per vijf gram verdeeld
detail 10
de aanwijzer is 'n plat stripje
 
detail 11
op het weegplateau staat GES. GESCH.
 
detail 12
de aanwijzer is 'n plat stripje
 
detail 13
mooie vorm van de wegervoet
 
detail 14
D.R.P. FERTIG staat in het gietijzer
 
detail 15
wegervoet
 
detail 16
de wegervoet staat op 4 steunpunten
 
detail 17
de vier verhoogde steunpunten
 
detail 18
van onderen gezien
 
bruine lijn
« verzameling deel 15 «© copyright André Solversie: januari 19, 2015